تابستان، فصلی گرم، پرنور و پرشور است. برای بسیاری، گرمای آفتاب تابستانی فرصتی‌ست برای تفریح در ساحل، لذت بردن از فضای باز و البته، گرفتن یک رنگ پوست برنزه طبیعی. اما در دل این تجربه‌ی دلچسب، خطراتی هم نهفته است؛ از آفتاب‌سوختگی گرفته تا افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های پوستی. بنابراین، آفتاب گرفتن نیاز به دقت، دانش و رعایت نکاتی دارد که سلامت و لذت را همزمان تضمین کند.
در ادامه، به طریقه‌ی درست آفتاب گرفتن در روزهای گرم تابستان می‌پردازیم؛ روشی که با رعایت آن، می‌توان از مزایای نور خورشید بهره‌مند شد و در عین حال از خطرات آن دور ماند.
چطور در روزهای گرم و آفتابی تابستان آفتاب بگیریم؟
بخش اول: چرا آفتاب گرفتن مهم است؟
نور خورشید منبع اصلی ویتامین D برای بدن انسان است. این ویتامین نقشی اساسی در سلامت استخوان‌ها، عملکرد ایمنی بدن و حتی خلق‌وخو دارد. همچنین، قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات مناسب می‌تواند به تنظیم ریتم شبانه‌روزی بدن کمک کند و کیفیت خواب را بهبود بخشد.
با این حال، همان‌طور که افراط در هر چیزی می‌تواند مضر باشد، آفتاب گرفتن هم اگر به درستی انجام نشود، نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه می‌تواند آسیب‌زا نیز باشد. پس شناخت حد و مرز آن اهمیت زیادی دارد.
بخش دوم: آماده‌سازی پیش از آفتاب گرفتن
1. انتخاب زمان مناسب
بیشترین شدت تابش خورشید بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر است. در این بازه، اشعه‌های فرابنفش (UV) به اوج خود می‌رسند که ممکن است در مدت کوتاهی باعث سوختگی و آسیب به پوست شوند. بنابراین، بهترین زمان برای آفتاب گرفتن، ساعات ابتدایی صبح (مثلاً بین ۸ تا ۱۰) یا اواخر بعدازظهر (بعد از ساعت ۴) است.
2. آماده‌سازی پوست
چند روز پیش از آفتاب گرفتن، لایه‌برداری ملایمی از پوست انجام دهید تا سلول‌های مرده برداشته شوند و رنگ برنزه یک‌دست‌تری حاصل شود. این کار را می‌توان با استفاده از لیف نرم یا اسکراب‌های طبیعی مثل مخلوط شکر و روغن نارگیل انجام داد.
3. استفاده از ضدآفتاب
بر خلاف باورهای غلط، استفاده از ضدآفتاب مانع برنزه شدن نمی‌شود. بلکه از سوختگی پوست جلوگیری می‌کند. بهتر است از ضدآفتابی با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید و آن را ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید روی پوست خود بمالید. همچنین، هر دو ساعت یک‌بار یا پس از شنا یا تعریق شدید آن را تجدید کنید.
بخش سوم: چگونه آفتاب بگیریم؟
1. زمان‌بندی کنید
در دفعات اول، نباید بیش از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در معرض آفتاب بمانید. سپس می‌توانید هر بار چند دقیقه به این زمان اضافه کنید، اما نهایتاً از ۴۵ تا ۶۰ دقیقه بیشتر نشود.
2. تناوب را رعایت کنید
برای به‌دست آوردن رنگی یکنواخت، هر چند دقیقه یک‌بار موقعیت خود را تغییر دهید. برای مثال، ۱۰ دقیقه به پشت دراز بکشید، سپس به پهلو و در نهایت روی شکم بخوابید. این تناوب مانع از سوختگی نقاط خاصی از بدن می‌شود.
3. بدن را مرطوب نگه دارید
در طول آفتاب گرفتن، آب بنوشید. نور خورشید باعث تعریق و در نتیجه از دست رفتن آب بدن می‌شود. کم‌آبی بدن می‌تواند موجب خشکی پوست، سردرد و احساس خستگی شود. مصرف میوه‌هایی مثل هندوانه، خیار و پرتقال نیز می‌تواند به حفظ رطوبت بدن کمک کند.
4. مراقب چشمان خود باشید
نور خورشید می‌تواند به چشم آسیب برساند. بهتر است هنگام آفتاب گرفتن از عینک آفتابی با محافظ UV استفاده کنید یا چشم‌ها را با پارچه‌ای نازک بپوشانید.
بخش چهارم: بعد از آفتاب گرفتن چه باید کرد؟
1. دوش آب خنک
بعد از آفتاب گرفتن، دوش آب خنک بگیرید تا گرمای پوست کاهش یابد و باقی‌مانده‌ی ضدآفتاب یا عرق از روی پوست پاک شود. از صابون‌های ملایم استفاده کنید تا پوست تحریک نشود.
2. استفاده از مرطوب‌کننده
پس از دوش، بلافاصله از یک مرطوب‌کننده یا لوسیون بدن استفاده کنید تا پوستتان رطوبت از دست‌رفته را بازیابد. استفاده از آلوئه‌ورا یا کرم‌های حاوی ویتامین E می‌تواند به ترمیم پوست کمک کند.
3. استراحت کافی
بدن پس از مواجهه با نور خورشید نیاز به استراحت دارد. خواب کافی و تغذیه‌ی مناسب در بازسازی سلول‌های پوستی بسیار مؤثر است.
بخش پنجم: نکات ایمنی
1. هرگز با پوست خشک و درمان‌نشده آفتاب نگیرید
اگر پوستتان دچار بریدگی، آکنه، حساسیت یا سوختگی است، از آفتاب گرفتن خودداری کنید. نور خورشید می‌تواند این مشکلات را تشدید کند.
2. لباس مناسب بپوشید
اگر قصد دارید مدت زیادی در فضای باز باشید، حتی هنگام آفتاب گرفتن، از لباس‌های نخی، سبک و روشن استفاده کنید تا بدن تهویه شود و از گرمازدگی جلوگیری شود.
3. نشانه‌های آفتاب‌سوختگی را جدی بگیرید
اگر پس از آفتاب گرفتن پوستتان قرمز، دردناک یا دچار تاول شد، دیگر ادامه ندهید و از کرم‌های ترمیم‌کننده استفاده کنید. در صورت شدت سوختگی، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بخش ششم: مزایای آفتاب گرفتن به روش صحیح
-
تقویت سیستم ایمنی بدن
آفتاب گرفتن منظم و کنترل‌شده می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کرده و خطر بیماری‌هایی چون ام‌اس را کاهش دهد.
-
افزایش سطح انرژی و روحیه
نور خورشید باعث افزایش ترشح هورمون سروتونین در مغز می‌شود که نقش مهمی در بهبود خلق‌وخو دارد. به همین دلیل، بسیاری از افراد پس از قرار گرفتن در نور آفتاب احساس شادی و آرامش می‌کنند.
-
تنظیم چرخه خواب
نور طبیعی روز به بدن کمک می‌کند تا ریتم شبانه‌روزی خود را تنظیم کند، به‌ویژه اگر صبح‌ها آفتاب بگیرید.
-
سلامت پوست و درمان برخی بیماری‌ها
در برخی موارد خاص، قرارگیری در معرض آفتاب می‌تواند به بهبود بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس کمک کند، البته تحت نظر پزشک.
آفتاب گرفتن در روزهای گرم تابستان می‌تواند یک تجربه‌ی لذت‌بخش و مفید باشد، به شرطی که با آگاهی و احتیاط انجام شود. شناخت زمان مناسب، استفاده از ضدآفتاب، تأمین آب بدن و مراقبت‌های پس از آفتاب گرفتن، همه و همه عواملی هستند که به ایمن‌سازی این فرآیند کمک می‌کنند.
با رعایت این نکات، می‌توانید از مزایای نور خورشید بهره‌مند شوید، پوستی سالم و درخشان داشته باشید و از خطرات احتمالی دور بمانید. به یاد داشته باشید که هدف، همواره حفظ تعادل میان لذت و سلامت است. اگر به بدن خود گوش دهید و به آن احترام بگذارید، آفتاب گرفتن تبدیل به بخشی مثبت از سبک زندگی تابستانی شما خواهد شد.